alupethjDtj altjpethj\dcj
(
อะหฺลุปะเตะฮ์ถอด อะหฺลอดปะเตะห์แตฺร่ง)คำศัพท์
alu (อะหฺลุ)-ควายถึกpethj
(ปะเตะฮ) -เชอื่ Dtj(ถอด)-พละกำลังaltj
(อะหฺลอด)-ควายเผือก \dcj(แตฺร่ง)-เขาความหมาย
เชื่อเขาของตน สำนวนนี้ใช้ในสถานการณ์ที่บุคคลสองฝ่าย
มีความคิดเห็นไม่ตรงกัน ไม่มีใครยอมใคร เข้าห้ำหั่นประหัต
ประหารต่อกัน ด้วยเชื่อในศักยภาพความสามารถของตน
ผลสุดท้ายก็มีแต่เสียหายทั้งสองฝ่าย
(
กอดาด ปาง์ญเหฺนิง)คำศัพท์
kwj (กอ) -น้ำตาลปีบ ;.tj (ดาด)-หวานp>cj
(ปาง์ญ)-ปาก ืucj (เหฺนิง)-หม้อคำหมาย
aerwjfea.nj kemL.njgliucj
(
อะเหฺร่พะโอน กอมโลนแก็ะหฺล่าง)คำศัพท์
aerwj (อะเหฺร่)-คำพูด,วาจาfea.nj
(พะโอน) -ทำให้น้อยลง,ลดkemL.nj
(กอมโลน)-การงานgliucj
(แก็ะหฺล่าง)-ทำให้มากขึ้น,เพิ่มความหมาย
แต่พูดเอาแต่คุยแต่งานไม่ยอมทำ ซึ่งเป็นสาเหตุให้งานล้าช้า
kbL,kezN.j ek.njK[iีtjek.njeb.j
(
ก๊ะแปฺละฮ์ก๊ะแจะโหฺนก โกนขฺยอดโกนโปก)คำศัพท์
k(ก๊ะ)-ปลา bL,(แปฺละฮ์)-หลุด,พ้นezN.j
(แจะโหฺนก)-ใหญ่ ek.nj(โกน)-ลูกK[iีtj
(ขฺยอด)-ตาย eb.j(โปก)-อ้วน(จ้ำม่ำ)ความหมาย ปลาที่หลุดไปปลาใหญ่ ลูกที่ตายลูกอ้วน
(จ้ำม่ำ)สำนวนนี้ใช้ลักษณะที่ว่า สิ่งอันใดที่เสียหรือหายสูญไปแล้ว
เลยพลอยประสมว่า สิ่งอันนั้นมีค่าหรือมีราคามากเกิน
ความจริง
(
อาซ็อตะเนิญ ปะดัวเดิงเกฺริก)คำศพั ท์
a.(อา)- ไป q Wท (ซอ็ )-ขายtNicj
(ตะเนิญ)-เข็ม p:Yปะดัว)-ใน,ที่;ีcjลkkj
ความหมาย ไปขายเข็มที่เมืองจีนเหมือนกับสุภาษิตไทยเอามะพร้าวไปขายสวน
(
เอิจเกาะฮ์ ทะเดาะฮ์กะตอ)คำศพั ท์
aik(j เอิจ)-อุจจาระ k(jH เกาะฮ) -แห้งT;hj
(ทะเดาะฮ) -เขี่ย ktE(u กะตอ)-กระทำให้ลุกขึ้นความหมาย
แล้วให้เกิดเรื่องเกิดราวขึ้นมาอีก เหมือนก้อนอุจจาระที่แห้ง
อจุ จาระแห้ง เขี่ยให้ลกุ ขึ้นสำนวนนี้ใช้ในเชิงปรามว่าอย่าคุ้ยเขี่ยรื้อฟื้นเรื่องเก่า ๆ ที่สงบj ek.njK[iีtj(
อิหฺมิกฺลาง โกนขฺยอด)คำศัพท์
ำmi(อิหฺมิ)-หมอตำแย gLiีcj(กฺลาง)-มากek.nj
(โกน)-ลูก K[iีtj(ขฺยอด)-ตายความหมาย
หมายท่วี ่างาน ๆ เดียว หรือเรื่อง ๆ เดียวที่ติดต่อหรอื เกี่ยวข้อง
กับคนหลายคน ก็ทำให้เรื่องมากออกไปเป็นหลายเรื่อง
หรือทำให้งานบานปลายออกไปจนหาจุดจบไม่ได้
หมอตำแยมาก ลูกตาย สำนวนนี้ใช้ในความkmWYaYu aYuqJugLีcj
(
ก๊ะหฺมั่วอุย อุยซ่ำเกฺลิ่ง)คำศพั ท์
k(ก๊ะ)-ปลา m(WY หมั่ว)-หนึ่งaY
(u อุย)-เน่า qJ(u ซาม)-ทั้ง gLีcj(เกฺลิ่ง)-เรือความหมาย
(อาหฺมั่วตะราว จาวหมั่วจ็อ)
ปลาเน่าตัวเดียว เน่าทั้งเรือ คำศัพท์
a.(อา)-ไป }to(ตะราว)-ทางmW
(Y หฺมั่ว)-หนึ่ง,เดียว so(จาว)-กลับ mWYs(Wท หมั่วจอ็ )-ด้วยกันความหมาย
กรณีที่บุคคลมีเจตนาคติร่วมกัน เชื่อมั่นและไว้วางใจบุคคล
ที่ตนคบหาด้วย พร้อมที่จะร่วมเป็นร่วมตายด้วยกัน
ไปร่วมทาง กลับด้วยกัน สำนวนนี้ใช้ในคติคำสอนมอญ
พระมหาจรูญ ญาณจารีคติคำสอน เป็นคำสอนที่ผู้เฒ่าผู้แก่ในแต่ละท้องถิ่นได้ยึดถือ เป็นแนวทางในการประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวัน และสอนลูกสอน หลาน ให้ดำรงตนในทางที่ถูกที่ต้องทางคดีโลกและคดีธรรม คติคำสอน จะแฝงไปด้วยข้อคิดที่เป็นประโยชน์ สะท้อนให้เห็นถึงคติความเชื่อ ระบบความคิด และวิถีชีวิตของกลุ่มชน ประยุกต์ใช้ได้กับทุกยุคทุกสมัย แม้กระทั่งในปัจจุบัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น